Fuentes Literarias en ASTIGI AVGVSTA FIRMA: Citas de Autores, Itineraria y Epigrafia

Volver a la Fuente Literaria de ASTIGI AVGVSTA FIRMA

CITAS DE AUTORES
Fuente Texto Traducción
Pomponii Melae de chorographia, 2, 87 Parroni, 1984 [79] tribus autem est distincta nominibus, parsque eius Tarraconensis, pars Baetica, pars Lusitania vocatur. Tarraconensis, altero capite Gallias, altero Baeticam Lusitaniamque contingens, mari latera obicit Nostro qua meridiem, qua septentrionem spectat oceano. Illas fluvius Anas separat et ideo Baetica maria utraque prospicit, ad occidentem Atlanticum, ad meridiem Nostrum. Lusitania oceano tantummodo obiecta est, sed latere ad septentriones, fronte ad occasum. urbium de mediterraneis in Tarraconensi clarissimae fuerunt Palantia et Numantia, nunc est Caesaraugusta; in Lusitania Emerita, in Baetica Hastigi, Hispal, Corduba. 79. Pero (sc. Hispania) se distingue con tres denominaciones: una parte de ella se llama Tarraconense, otra, Bética, otra, Lusitania. La Tarraconense, que limita por un lado con las Galias, por otro con la Bética y la Lusitania, se orienta por el sur al Mare Nostrum, por el norte al océano. A estas últimas las separa el río Anas y por ello la Bética da a ambos mares, el Atlántico al oeste y el Mare Nostrum al sur. La Lusitania sólo limita con el océano, pero al norte con el costado y al oeste con su frente.Las ciudades más ilustres en en el interior de la provincia Tarraconense fueron Palantia y Numantia, hoy lo es Cesaraugusta. En la Lusitania, Emérita. En la Bética, Astigi, Hispalis y Corduba. Mostrar
Documentación
Str. 3, 2, 2 Laserre, Paris, 1966 2. Μετὰ δὲ ταύτας Ἰτάλικα καὶ Ἴλιπα ἐπὶ τῷ Βαῖτι, Ἄστιγις δ' ἀπωτέρω καὶ Κάρμων καὶ Ὀβούλκων• ἔτι δὲ ἐν αἷς οἱ Πομπηίου παῖδες κατεπολεμήθησαν, Μοῦνδα καὶ Ἀτέγουα καὶ Οὔρσων καὶ Τοῦκκις καὶ Οὐλία καὶ Αἴγουα• ἅπασαι δ' αὗται Κορδύβης οὐκ ἄπωθεν. Τρόπον δέ τινα μητρόπολις κατέστη τοῦ τόπου τούτου Μούνδα• διέχει δὲ Καρτηίας ἡ Μούνδα σταδίους χιλίους καὶ τετρακοσίους, εἰς ἣν ἔφυγεν ἡττηθεὶς ὁ Γναῖος• εἶτ' ἐκπλεύσας ἔνθεν καὶ ἐκβὰς ἔς τινα ὑπερκειμένην θαλάττης ὀρεινὴν διεφθάρη. Ὁ δ' ἀδελφὸς αὐτοῦ Σέξτος ἐκ Κορδύβης σωθεὶς καὶ μικρὸν ἐν τοῖς Ἴβηρσι πολεμήσας χρόνον ὕστερον Σικελίαν ἀπέστησεν, εἶτ' ἐκπεσὼν ἐνθένδε εἰς τὴν Ἀσίαν ἁλοὺς ὑπὸ τῶν Ἀντωνίου στρατηγῶν ἐν Μιλήτῳ κατέστρεψε τὸν βίον. Ἐν δὲ τοῖς Κελτικοῖς Κονίστοργίς ἐστι γνωριμωτάτη• ἐπὶ δὲ ταῖς ἀναχύσεσιν ἡ Ἄστα, εἰς ἣν οἱ Γαδιτανοὶ συνίασι μάλιστα, ὑπερκειμένην τοῦ ἐπινείου τῆς νήσου σταδίους οὐ πολὺ πλείους τῶν ἑκατόν. Αἴγουα Chrest. A ω' ignotum: in mentem uenit Ἔσγουα (Casaubon) uel Ἄρουα e Plinio N. H. III, 10 Oscua [Escua edd. vett.] et 11 Arua. 2. Tras estas encontramos Itálica e Ilipa a orillas del Betis, y más lejos Ástigis, Carmon y Obulcon. Y también aquellas en las que fueron vencidos los hijos de Pompeyo, Munda, Ategua, Urson, Tuccis, Ulia y Aspavia, todas ellas no lejos de Corduba. En cierto modo se constituyó como metrópolis de este lugar Munda, que dista mil cuatrocientos estadios de Carteya, a donde huyó Gneo después de ser derrotado; luego, zarpando de alli y desembarcando en una región montañosa situada sobre el mar, encontró la muerte. Su hermano Sexto, que salió con vida de Corduba y luchó durante un corto tiempo entre los iberos, sublevó más tarde Sicilia; expulsado después de allí a Asia, fue alcanzado por los generales de Antonio y terminó sus días en Mileto. De los celtas, la ciudad más conocida es Conistorgis, y a las orillas de los esteros Asta, a la que acuden generalmente los gaditanos, por estar situada a no mucho más de cien estadios del puerto de la isla. (Trad. de Meana, Mª J. y Piñero, F., Gredos) Mostrar
Documentación
Pl. 3, 7 Mayhoff, K., C., Teubner, 1967 7. Baetica, a flumine mediam secante cognominata, cunctas provinciarum diviti cultu et quodam fertili ac peculiari nitore praecedit. iuridici conventus ei IIII, Gaditanus, Cordubensis, Astigitanus, Hispalensis. oppida omnia numero CLXXV, in iis coloniae VIIII, municipia c. R. X, Latio antiquitus donata XXVII, libertate VI, foedere III, stipendiaria CXX. ex his digna memoratu aut Latio sermone dictu facilia, a flumine Ana litore oceani oppidum Ossonoba, Aestuaria cognominatum, inter confluentes Luxiam et Urium, Hareni montes, Baetis fluvius, litus Curense inflexo sinu, cuius ex adverso Gadis inter insulas dicenda, promunturium Iunonis, portus Baesippo, oppidum Baelo, Mellaria, fretum ex Atlantico mari, Carteia, Tartesos a Graecis dicta, mons Calpe. Ossonoba (.oua) A. osonoba R1. ll. v (G)J. onubia R2. Onoba B cfr. Mela III7. Osca Onoba M Pt p. 108 Asturiae (-ria) F2. Lusturia B) AF2E2 va. H 7. La Bética, cuyo nombre proviene del río que la corta por la mitad, aventaja a todas las demás provincias por su rica cultura y cierta excelencia fértil y peculiar. Tiene 4 conventus jurídicos: Gaditanus, Cordubensis, Astigitanus, Hispalensis. El número total de ciudades es 175, entre ellas 9 colonias, 10 municipios de ciudadanos Romanos, 27 obsequiadas con el derecho Latino desde antiguo, 6 libres, 3 federadas, 120 estipendiarias, De ellas son dignas de recordar o fáciles de nombrar en latín, comenzando por la costa oceánica desde el río Anas, la ciudad de Onoba, de sobrenombre Aestuaria, en la confluencia del Luxia y el Urius, los montes Harenos, el río Betis, la costa Curense en una bahía sinuosa,frente a la cual está Gades, de la que habrá que hablar en el capítulo de las islas, el cabo de Juno, el puerto de Baesippo, la ciudad de Baelo, Mellaria, el estrecho del Océano Atlántico, Carteia, llamada Tarteso por los Griegos, y el monte Calpe. Mostrar
Documentación
Pl. 3, 12 Mayhoff, K., C., Teubner, 1967 12. Singilis fluvius, in Baetim quo dictum est ordine inrumpens, Astigitanam coloniam adluit, cognomine Augustam Firmam, ab ea navigabilis. huius conventus sunt reliquae coloniae inmunes Tucci quae cognominatur Augusta Gemella, Ituci quae Virtus Iulia, Vcubi quae Claritas Iulia, Vrso quae Genetiva Urbanorum, inter quae fuit Munda, cum Pompeio filio rapta; oppida libera Astigi Vetus, Ostippo; stipendiaria Callet, Callicula, Castra Gemina, Ilipula Minor, Marruca, Sacrana, Obulcula, Oningi, Sabora, Ventippo. Maenubam amnem, et ipsum navigabilem, haut procul accolunt Olontigi, Laelia, Lastigi. 12. El río Singilis, que desemboca en el Betis en el sitio que se ha dicho, baña la colonia Astigitana, de sobrenombre Augusta Firma, y es navegable desde ella. Las otras colonias inmunes de impuestos de este conventus son Tucci, de sobrenombre Augusta Gemella, Ituci Virtus Iulia, Ucubi Claritas Iulia y Urso Genetiva Vrbanorum, entre las que estuvo Munda, conquistada junto con Pompeyo hijo; son ciudades libres Astigi Vetus y Ostippo; son estipendiarias Callet, Callicula, Castra Gemina, Illipula Minor, Marruca Sacrana, Obulcula, Oningi, Sabora, Ventippo. No lejos del río Maenuba, también navegable, están Olontigi, Laelia y Lastigi. Mostrar
Documentación
Pt. 2, 4,10 ss (Müller 1883-1901) 10. τὴν δὲ ἔτι ἐνδοτέρω καὶ παρὰ τὴν Λουσιτανίαν Τουρδετανοί, ἐν οἷς πόλεις Κάνακα δ’γο’’, λη’ …. Κορτίκατα ς’ ιβ’’ λη’ γ’’ Κοντριβοῦτα ζ’ γο’ λη’ Κούρσου η’ λη’ γο’’ Ἵσπαλις ζ' δ' λζ' Lγ'' Βαισιππώ ζ’δ’’, λζ’ ιβ’’ Φόρνακις η’ L’’ λη’ L’’γ’’ Καρμονία η’ ς’’, λη’ Ἀστιγίς ν’ δ’’ λη’ γ’’ 10. Pero la tierra del interior que limita con Lusitania la habitan los Turdetanos, entre los que están las ciudades siguientes: Canaca 4º 40’ 38º ... Corticata 6º 5’ 38º 20’ Contributa 7º 40’ 38º 55’ Cursu (Curiga) 8º 38º 40’ Hispalis 7º 15' 37º 50' Baesippo 7º 15’ 37º 5’ Fornacis 8º 30’ 38º 50’ Carmo 8ʹ 10’ 38ʹ Astigi 8º 15’ 38º 20’ Mostrar
Documentación
En referencia a Astigi Vetus Pl. 3, 12 Mayhoff, K., C., Teubner, 1967 12 Singilis fluvius, in Baetim quo dictum est ordine inrumpens, Astigitanam coloniam adluit, cognomine Augustam Firmam, ab ea navigabilis. huius conventus sunt reliquae coloniae inmunes Tucci quae cognominatur Augusta Gemella, Ituci quae Virtus Iulia, Vcubi quae Claritas Iulia, Vrso quae Genetiva Urbanorum, inter quae fuit Munda, cum Pompeio filio rapta; oppida libera Astigi vetus, Ostippo; stipendiaria Callet, Callicula, Castra Gemina, Ilipula Minor, Marruca, Sacrana, Obulcula, Oningi, Sabora, Ventippo. Maenubam amnem, et ipsum navigabilem, haut procul accolunt Olontigi, Laelia, Lastigi. 12. El río Singilis, que desemboca en el Betis en el sitio que se ha dicho, baña la colonia Astigitana, de sobrenombre Augusta Firma, y es navegable desde ella. Las otras colonias inmunes de impuestos de este conventus son Tucci, de sobrenombre Augusta Gemella, Ituci Virtus Iulia, Ucubi Claritas Iulia y Urso Genetiva Vrbanorum, entre las que estuvo Munda, conquistada junto con Pompeyo hijo; son ciudades libres Astigi Vetus y Ostippo; son estipendiarias Callet, Callicula, Castra Gemina, Illipula Minor, Marruca Sacrana, Obulcula, Oningi, Sabora, Ventippo. No lejos del río Maenuba, también navegable, están Olontigi, Laelia y Lastigi. Mostrar
Documentación

ITINERARIA
Fuente Texto Traducción
An. Rav. 315, 3 (Schnetz 1940) 314, 6 Item non longe a praefata civitate Augusta Merita est civitas que dicitur 315, 1 Regina 2 Celtum 3 Astigin 4 Obucula 5 Carmone. 314, 6 Igualmente no lejos de la mencionada ciudad de Augusta Emerita está la ciudad que se llama 315, 1 Regina 2 Celti 3 Astigi 4 Obucula 5 Carmo. Mostrar
Documentación
Vasos de Vicarello. Roldán, J.M. 1975, Itineraria Hispana..., Madrid,1975. a Gades (ab 11, Gadibus IV) 1 Ad Portum (-u IV) XXIIII 2 Hasta XVI 3 Ugia ( -am I, -ae IV) XXVII 4 Orippo (-um I) XXIIII 5 Hispalim (-i IV) IX (ab Hispali Cordybae inserit IV) 6 Carmone (-em I) XXII 7 Obucla (-am I, -ae IV) XX 8 Astigi (-im I) XV 9 Ad Aras XII 10 Corduba (-am I, -ae IV) XXIII Desde Gades 1 hasta el Puerto 24 millas 2 hasta Hasta 16 " 3 hasta Ugia 27 " 4 hasta Orippo 24 " 5 hasta Hispalis 9 " 6 hasta Carmo 22 " 7 hasta Obucula 20 " 8 hasta Astigi 15 " 9 hasta Ad Aras 12 " 10 hasta Corduba 23 " Mostrar
Documentación
It. Ant. 413, 3 y 414, 4 (Otto Cuntz 1927) 413, 1 Item ab HispaIi Corduba m. p. XCIII, sic: 2 Obucula m. p. XLII 3 Astigi m. p. XV 4 Ad Aras m. p. XII 5 Corduba m. p. XXIIII. 6 Ab Hispali Italicam m. p. VI. 414, 1 Item ab Hispali Emeritam m. p. CLXII, sic: 2 Carmone m. p. XXII 3 Obucula m. p. XX 4 Astigi m. p. XV 5 Celtici m. p. XXXVII 413, 1 Igualmente desde Hispalis a Corduba 93 millas de este modo: 2 hasta Obulcula 24 millas 3 hasta Astigi 15 " 4 hasta Ad Aras 12 " 5 hasta Corduba 24 " 6 desde Hispalis a Italica 6 " 414, 1 Igualmente desde Hispalis a Emerita 162 millas de este modo: 2 hasta Carmo 22 millas 3 hasta Obulcula 20 " 4 hasta Astigi 15 " 5 hasta Celti 37 " Mostrar
Documentación

EPIGRAFÍA
Fuente Texto Traducción